Phim Tình Cảm: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (5) - Báo đả an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chả ngai rồng (5)Cập nhật: mức hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (4)
Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai vàng (3)
Huyền thoại về những Pơtao chả ngai rồng (2)
Huyền thoại đi những Pơtao không ngai vàng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - tã mặt trời chưa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tôi Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị biếu ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “nơi ở” mới khang trang hơn, được bảo quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn say ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn vào nghi lễ trọng đại. Chỗ đây, thanh gươm thần còn lại cuối cùng trong 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế song, để diện kiến que gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng trui càng háo hức. Dù đây là sự kiện tiễn đưa ý nghĩa trọng đại với dân làng nhưng tịnh chẳng một bóng người, chỉ có một số người già trong suốt làng lục đục béng tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về trớṭa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn hòn cụm di tích Plei Ơi thường xuyên dưới chân núi Chư tui Yang.

Rơ Lan Hieo phía các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chớ dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dù́m. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền qua nhiều đời Vua Lửa bấy lâu nay nằm lãng phí lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày tiễn chân xuống chuẩn bị cho buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn bóng gió: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở bay, Hieo không trung cúng nữa đâu! Mình chớ phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn vòng đai đồng) cùng các “thanh gươm cận vệ” khác.

Đằng căn tặng̀i đã cũ nơi để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục tặng bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác lượng mác dùng để đâm ra trâu trong các buổi cúng bắt đầu tiến hành nghi lễ. Song cây mác hàng chục năm chẳng dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chưa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi đừng ngại khoảng cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu biếu kịp giờ cúng.

Ghè rượu được má ra, con lợn, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc phủ́n đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong suốt túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào phủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo lẹ chóng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào bao phủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng tao hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội gò̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dẫu uế trên người dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” biếu cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung quanh co căn tặng̀i để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – đeo gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich quanh quéo lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn tặng̀i lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, cơ mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng chẳng dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào que gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa thạch sùng nhỏ (chẳng có đạn), một chiếc vẩù gò bằng đá, một chiếc phủ́n đá, một chiếc bao phủ́n đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 que gươm ra, tất cả đã đều suyễn gỉ và chớ có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có vòng đai gươm bằng đồng còn cựu những món văn của lửa và nước quyện rau mà lại lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 thanh gươm tê là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tôi trải quá sững sờ bởi que gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền sang hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời gian.

Đít quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư trui Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc chén đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào cơ mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: cù nhằng, bụng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào tủ́n đồng. Đủ các thủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên thanh gươm mà như lời ông giải thích là tặng gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng mệ nguyên sang trọng̉ dạ trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Bữa nay chúng tôi dâng lễ một con trâu, một con heo, gà, ghè rượu cầu xin, tường báo đến các thần lẻ biết. Chúng tớ xin phép các Pơtao Apui cho dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chốn ở mới, chốn chân núi Chư tớ Yang. Chúng trui cầu xin các vị thần, các Pơtao tặng người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai hoẵng gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo về bộ từ căn tặng̀i, tổ qua ruộng rẫy bước về núi Chư trui Yang – chỗ đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải sang cánh đồng đưa gươm thần về “chỗ ở” mới. Trời đang nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo bao phủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui đương dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 lượt tính tình

Trường đoản cú khóa can dự:

Huyền thoại
Pơtao
chứ ngai rồng

Gửi bình luận của bạn

(*)Họ và tên :
()()Địa chỉ Email :
mệnh điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình luận :(*)
(*)Mã công nhận :

Các tin tưởng xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài tặng̀i dân phòng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (4)
»Điểm dừng chân chốn Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu rỏ trợn Nẵng tổ sang trọng 3000 bố thí sinh choán ngôi vì chưng vô địch Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»nâng cao chất lượng, hiệu quả trong sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Tình Cảm

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (5) - Báo đả an TP trớn Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét